- ομοιοπαθητική
- (Ιατρ.). θεραπευτική θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι διάφορες παθήσεις θεραπεύονται με τη χορήγηση ουσιών ή γενικότερα με την εφαρμογή μέσων ικανών να αναπαράγουν τα συμπτώματα της πάθησης. Η θεμελιώδης αρχή της ο. περιλαμβάνεται στο περίφημο αξίωμα similia similibus curantur (όμοια ομοίοις ιώνται) που διατύπωσε ο Χάνεμαν (1755-1843) κατά την ανακοίνωση της θεωρίας, της οποίας θεωρείται θεμελιωτής. Κατά τον Χάνεμαν πρέπει πρώτα να τεθούν υπό έλεγχο τα αρχικά συμπτώματα της πάθησης πριν προκληθούν ανεπανόρθωτες βλάβες, με σύγχρονη πάντοτε προσπάθεια να αξιοποιούνται οι φυσικές θεραπευτικές ικανότητες του οργανισμού, οι μόνες ικανές να επιφέρουν την ίαση. Ένας άλλος κανόνας της ο. είναι ότι τα φάρμακα δρουν πιο αποτελεσματικά σε πολύ μικρές δόσεις, γι’ αυτό και πρέπει να χορηγούνται σε πολύ αραιά διαλύματα· ο ίδιος ο Χάνεμαν πρότεινε και εφάρμοσε την παρατεταμένη ανατάραξη των διαλυμάτων για να αυξήσει την ισχύ τους επί της ζωτικής δύναμης του οργανισμού, την ύπαρξη της οποίας υποστήριζε. Από την εποχή του ιδρυτή της μέχρι σήμερα η ο. δεν έγινε αποδεκτή από την επίσημη ιατρική· διατήρησε ωστόσο μέχρι σήμερα ακέραιες τις αρχές της και οι υποστηρικτές της είναι ακόμα πολυάριθμοι· η επιβίωση της θεωρίας αυτής είναι απόδειξη, ότι, εκτός από ορισμένες ακραίες ερμηνείες, βασίζεται σε μερικές αλήθειες αναγνωρισμένες και πειραματικά. Τέτοιες είναι,για παράδειγμα, οι ειδικές δράσεις των αραιωμένων φαρμάκων, η σημασία της αντίδρασης του οργανισμού στην όλη εικόνα της νόσου, η αξία των κανόνων υγιεινής και δίαιτας κ.ά.· ο Χάνεμαν πρέπει πάντως να αναγνωριστεί, εκτός των άλλων, ότι πρότεινε να χορηγείται ένα μόνο φάρμακο κάθε φορά, για να παρακολουθούνται καλύτερα τα αποτελέσματα του, και παραδεχόταν τα αποτελέσματα των φαρμάκων μόνο αφού είχαν δοκιμαστεί πειραματικά και στον ανθρώπινο οργανισμό, πιστεύοντας ότι οι αντιδράσεις των διάφορων πειραματόζωων είναι διαφορετικές από εκείνες του ανθρώπου. Αυτές οι δύο αρχές θεραπευτικής υποστηρίχτηκαν σε μια εποχή, που η ιατροχημική και η ιατρομηχανική πρότειναν μυστηριώδη θεραπευτικά τεχνάσματα και συνέβαλαν πολύ στην επανεκτίμηση των φαρμακολογικών κριτηρίων. Τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι ορισμένες αρχές της ο. χρησιμοποιούνται ευρέως από την κλασική ιατρική όπως οι ζεστές κομπρέσες στις οξείες φλεγμονώδεις εξεργασίες, οι εμβολιασμοί με ζώντα μικρόβια, που δρουν διά της πρόκλησης ελεγχομένης νόσου, και οι μέθοδοι απευαισθητοποίησης και αυτοαιμοθεραπείας.
Dictionary of Greek. 2013.